Τετάρτη 29 Ιουνίου 2016

Φαίνεται ανηφόρα, συμπεριφέτεται ως κατηφόρα. Τί είναι τελικά;

Πειράματα με ένα GPS, μέρος ΙΙΙ: καταρρίπτοντας το μύθο της "βαρυτικής ανωμαλίας" της Πεντέλης
Η "βαρυτική ανηφόρα" της Πεντέλης. 
Ο αριστερός ποδηλάτης βρίσκεται σε περιοχή βαρυτικής ανωμαλίας και μπορεί να επιταχύνει χωρίς να κάνει πετάλι.

Στις πλαγιές της Πεντέλης, στο δρόμο που οδηγεί από την Παλαιά Πεντέλη στον Άγιο Πέτρο, σε υψόμετρο περίπου 700 μ υπάρχει ένας δρόμος που από την κατασκευή του στα τέλη της δεκαετίας του '70 τον ακολουθεί μια φήμη: σε κάποιο τμήμα του μήκους περίπου 250 μέτρων κι ενώ φαίνεται να είναι ανηφορικός, τα οχήματα συμπεριφέρονται ως να ήταν κατηφορικός. 

Την "ανωμαλία" αυτή την είχα παρατηρήσει κι εγώ πριν κάποια χρόνια ποδηλατώντας με κατεύθυνση από τη Νέα Μάκρη προς την Παλιά Πεντέλη: σε ένα σημείο -αμέσως μετά την πηγή στη θέση Πουρνάρα- ενώ ο δρόμος φαίνεται να ανηφορίζει, το ποδήλατο κέρδιζε ταχύτητα χωρίς να κάνω πετάλι. Αργότερα το παρατήρησα και στην αντίθετη κατεύθυνση (αν και με λιγότερη ένταση): ο δρόμος φαίνεται ελαφρά κατηφορικός, παρόλα αυτά όμως αν δεν κάνεις πετάλι χάνεις ταχύτητα. 

Αναφέρομαι συγκεκριμένα στο ποδήλατο γιατί με αυτό είναι πολύ ευκολότερο να αντιληφθεί κανείς το φαινόμενο σε σύγκριση με το αυτοκίνητο.

Με μια αναζήτηση που έκανα στο διαδίκτυο για το φαινόμενο, βρήκα ότι η ύπαρξη του αναφέρεται (και αναπαράγεται) σε πολλές ιστοσελίδες. 

Παρά τις πολλές αναφορές σε "βαρυτικές ανωμαλίες" και μεταφυσικά φαινόμενα, δεν υπάρχει δημοσιευμένη στο διαδίκτυο καμία εμπεριστατωμένη μελέτη που να επιβεβαιώνει ή να απορρίπτει την ύπαρξη ή μη βαρυτικής ανωμαλίας, αν και πιστεύω ότι σίγουρα έχουν υπάρξει κάποιες τέτοιες μελέτες. 

Ούτε καν η ακριβής θέση του φαινομένου δεν προσδιορίζεται και υποθέτω ότι οι περισσότεροι που αναφέρονται στο φαινόμενο ούτε που έχουν πατήσει ποτέ στο σημείο.

Έτσι λοιπόν ξεκινήσαμε με το φίλο και συνοδοιπόρο Λάζαρο για τον εντοπισμό και τη μελέτη του φαινομένου. 

Ο Λάζαρος έβαλε το αυτοκίνητο και το ποδήλατο, ένα σπαστό Dahon, κι εγώ το GPS, ένα Garmin Dakota 10. 

Παρκάραμε το αυτοκίνητο στην πηγή στη θέση Πουρνάρα (λόγω Κυριακής είχε αρκετό κόσμο) και ακολουθήσαμε το δρόμο προς την Παλιά Πεντέλη. 

Στο σημείο που είναι η πηγή, ο δρόμος κάνει μια απότομη αριστερή στροφή. 

Στο τελείωμα της στροφής, αμέσως μετά την πηγή, αρχίζει το φαινόμενο: ο δρόμος φαίνεται αναμφίβολα ανηφορικός αλλά αν ξεκινήσουμε με πολύ μικρή ταχύτητα, το ποδήλατο επιταχύνει για ένα διάστημα περίπου 250 μέτρα. 

Μετά από αυτά τα 250 μέτρα, ο δρόμος γίνεται ανηφορικός οπότε σταδιακά χάνουμε ταχύτητα. 

Στην αντίστροφη διαδρομή, ο δρόμος φαίνεται κατηφορικός αλλά χρειάζεται να κάνουμε πετάλι για να διατηρήσουμε μια σταθερή ταχύτητα. 

Στον παρακάτω χάρτη φαίνεται η ακριβής θέση του φαινομένου. Κάνοντας κλικ εδώ μπορείτε να κατεβάσετε και το αντίστοιχο αρχείο kmz.

Κοιτώντας την διαδρομή από το σημείο στο χάρτη που σημειώνεται ως ΑΡΧΗ, βλέπουμε αυτό που φαίνεται στις παρακάτω εικόνες:



  Στις εικόνες αυτές, και ιδιαίτερα στην πρώτη, φαίνεται να έχουμε να κάνουμε με ένα δρόμο που στην αρχή είναι ελαφρώς ανηφορικός και στη συνέχεια ανηφορίζει πιο έντονα και κάνει μια δεξιά στροφή. 

Αν όμως αφεθούμε χωρίς να κάνουμε πετάλι από το σημείο που πήραμε τις φωτογραφίες, αντί να σταματήσουμε, ανεβαίνουμε τον "ανήφορο" ως να ήταν κατήφορος. 

Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί από την εποχή της κατασκευής του δρόμου και έχει από πολλούς αποδίδεται σε βαρυτική ανωμαλία.

Τι εννοούμε όμως όταν λέμε βαρυτική ανωμαλία; Βαρυτική ανωμαλία έχουμε όταν λόγω μιας σημαντικής ανοιμοιομορφίας της κατανομής της μάζας στο εσωτερικό της γης, η επιτάχυνση της βαρύτητας έχει σημαντικά διαφορετικό μέτρο ή/και κατεύθυνση από εκείνα που προβλέπονται για τη συγκεκριμένη περιοχή. 

Η ύπαρξη μιας βαρυτικής ανωμαλίας στην περιοχή (πχ λόγω της ύπαρξης κάποιου πολύ μεγάλου κενού στο εσωτερικό της γης) θα είχε ως αποτέλεσμα η το διάνυσμα της επιτάχυνσης της βαρύτητας να είναι ελαφρώς περιστραμμένο σε σχέση με εκείνο μιας άλλης περιοχής χωρίς τη βαρυτική ανωμαλία. Δείτε για παράδειγμα το παρακάτω σχήμα. 

Ο αριστερός ποδηλάτης (σε αντίθεση με το δεξιό) βρίσκεται σε περιοχή βαρυτικής ανωμαλίας και δε χρειάζεται να κάνει πετάλι για να διατηρήσει την ταχύτητά του: η επιτάχυνση της βαρύτητας (και κατά συνέπεια το βάρος του ως δύναμη, πράσινο βέλος) έχει μια οριζόντια συνιστώσα. 

Έτσι εκείνος βλέπει ότι βρίσκεται στο ίσιωμα αλλά επιταχύνει σα να βρίσκεται σε κατηφόρα.

Υπάρχει κάποια τέτοια ανωμαλία στην Πεντέλη και μάλιστα τόσο ισχυρή ώστε να μετατρέψει μια ανηφόρα σε κατηφόρα και το αντίστροφο; 

Η μήπως αυτό που βλέπουμε στις παραπάνω φωτογραφίες είναι μια οπτική απάτη και τελικά ο δρόμος είναι κατηφορικός, έστω και με ελαφρά κλίση; 

Θα μπορούσε κάποιος να πει το εξής: αφού θέλουμε να δούμε αν ο δρόμος είναι ανηφορικός ή κατηφορικός, ας βάλουμε στο δρόμο ένα αλφάδι και θα το διαπιστώσουμε αμέσως. 

Αυτή όμως η προσέγγιση είναι λανθασμένη: οποιαδήποτε βαρυτική ανωμαλία θα επηρεάσει και το ίδιο το αλφάδι με αποτέλεσμα να μη μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συμπέρασμα. 

Για παράδειγμα, αν ο δεξιός ποδηλάτης χρησιμοποιούσε αλφάδι θα συμπέραινε ότι βρίσκεται σε ίσιωμα, ενώ ο αριστερός θα συμπέραινε ότι βρίσκεται σε κατηφόρα. 

Στην πραγματικότητα όμως, είναι και οι δύο στο ίσιωμα αλλά ο αριστερός είναι σε περιοχή βαρυτικής ανωμαλίας.

Για να διαπιστώσουμε αν ο δρόμος είναι ανηφορικός ή κατηφορικός, χρειαζόμαστε λοιπόν έναν τρόπο ο οποίος να μη χρησιμοποιεί τη βαρύτητα για να ορίσει την κατακόρυφη. 

Μία λύση θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε ένα τοπογραφικό GPS με ακρίβεια μικρότερη του μέτρου. Εφ' όσον όμως δε διαθέτουμε κάτι τέτοιο, θα προσπαθήσουμε να δουλέψουμε με ένα απλό πεζοπορικό GPS. 

Θα αναφέρουμε κάποια βασικά στοιχεία της μεθόδου, αλλά οι λεπτομέρειες βρίσκονται όλες στην προηγούμενη ανάρτηση, στην οποία εφαρμόσαμε (επιτυχώς) τη μέθοδο για να επαληθεύσουμε ότι ένας δρόμος της γειτονιάς μου είναι πραγματικά ανηφορικός (από όσο γνωρίζω στην περιοχή δεν έχουμε βαρυτικές ανωμαλίες...).

Ξεκινάμε από το σημείο που πήραμε τις φωτογραφίες και αφήνουμε να μας πάρει η "ανηφόρα". 

Η ανάβαση χωρίς πετάλι συνεχίζεται για περίπου 270 μέτρα και σε κάποιο σημείο σταματά. 

Ο δρόμος κάνει μια δεξιά στροφή και γίνεται πλέον φανερά ανηφορικός. Το σημείο όπου σταματά η χωρίς πετάλι ανάβαση ας το πούμε Α (έχει γεωγραφικό πλάτος φΑ και γεωγραφικό μήκος λΑ). 

Είναι το σημείο το οποίο σημειώνεται ως ΤΕLOS στον χάρτη του Google Earth που δείξαμε προηγουμένως. 

Τώρα ξεκινάμε από το Α και πηγαίνουμε στο σημείο όπου πήραμε τις φωτογραφίες (ας το πούμε Β, σημειώνεται ως ΑΡΧΗ στο χάρτη). 

Μετά επιστρέφουμε στο Α, κάνουμε αναστροφή και πηγαίνουμε ξανά στο Β, και ξανά στο Α... Κάνουμε αυτό το πηγαινέλα 21 φορές συνολικά. 

Κατά τη διάρκεια της διαδρομής αυτής το GPS καταγράφει τη θέση (γεωγραφικό πλάτος φ και γεωγραφικό μήκος λ) και το υψόμετρο. 

Αρχικά ας δούμε πως μεταβάλλεται η απόσταση από το σημείο Α. Ως μέτρο της απόστασης χρησιμοποιούμε την ποσότητα:
 Η γραφική παράσταση του d φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.
Η γραφική παράσταστη δεν είναι κάτι περισσότερο από αυτό που αναμέναμε: η απόσταση από το Α είναι αρχικά ελάχιστη, στη συνέχεια αυξάνεται προς μια μέγιστη τιμή, επιστρέφει στην ελάχιστη κ.ο.κ. για όσες φορές διανύσαμε τη διαδρομή. Η συνάρτηση d(t) έχει μια σχεδόν περιοδικότητα. Ποιά είναι η αντίστοιχη γραφική παράσταση που παίρνουμε για το υψόμετρο h(t); Αυτή φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.
Μέσα στην καμπύλη αυτή h(t) κρύβεται μια περιοδικότητα όπως εκείνη της γραφικής παράστασης d(t) αλλά είμαι κρυμένη πίσω από ένα "υπόβαθρο" το οποίο συνοδεύει πάντα τις μετρήσεις του υψομέτρου (βλ. την αντίστοιχη ανάρτηση όπου μελετήθηκε το φαινόμενο αυτό). Για να αποκαλύψουμε την κρυμένη αυτή περιοδικότητα και να τη συσχετίσουμε με εκείνη της απόστασης d, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δύο διαδικασίες. O μία διαδικασία είναι να προσεγγίσουμε το υπόβαθρο με μια ομαλοποίηση (smoothing) της καμπύλης h(t). Ο δεύτερη διαδικασία είναι να αναλύσουμε κατά Fourier την h(t) και να αποκόψουμε τις (περισσότερες από τις) συχνότητες που αντιστοιχούν στο υπόβαθρο. Ας δούμε τα αποτελέσματα καθεμιάς διαδικασίας ξεχωριστά.

Διαδικασία 1: Ομαλοποίηση (smoothing) της καμπύλης h(t)
Ένας τρόπος να προσεγγίσουμε το υπόβαθρο της καμπύλης (το ονομάζουμε hB), είναι να την ομαλοποιήσουμε, λαμβάνοντας ως υψόμετρο κάθε σημείου τη μέση τιμή που δίνει ένα πλήθος από γειτονικά σημεία. Το αποτέλεσμα της ομαλοποίησης φαίνεται στο ακόλουθο σχήμα (είναι η πράσινη καμπύλη).
Θεωρώντας ότι το υπόβαθρο hB(t) προσεγγίζεται από την ομαλοποιημένη (πράσινη) καμπύλη, η διαφορά h(t)-hB(t) είναι το υψόμετρο χωρίς το υπόβαθρο. Η γραφική παράσταση του h(t)-hB(t) (δηλαδή μπλέ καμπύλη μείον πράσινη καμπύλη) φαίνεται στο ακόλουθο σχήμα.
Τώρα μένει να συσχετίσουμε τις μεταβολές της απόστασης d με το υψόμετρο χωρίς υπόβαθρο h-hB. Ένας απλός τρόπος να το κάνουμε είναι κάνουμε παραστήσουμε τα σημεία d και h-hB στο επίπεδο και να κάνουμε προσαρμογή (fit) με μια ευθεία ελαχίστων τετραγώνων. Τα αποτελέσματα φαίνονται στο ακόλουθο σχήμα.
Τα αποτελέσματα, οπτικά τουλάχιστο, είναι πολύ καθαρότερα σε σχέση με εκείνα που είχαμε στην προηγούμενη ανάρτηση μελετώντας την κλίση του δρόμου της γειτονιάς μου. Η κλίση της ευθείας είναι αναμφίβολα θετική και υπολογίζεται στην τιμή 1605.72715 με ένα σφάλμα 65.63199. Τι σημαίνει το παραπάνω: όσο αυξάνεται η απόσταση από το σημείο Α (το σημείο που σημειώνεται ως "TELOS" της "βαρυτικής ανηφόρας" στο χάρτη) αυξάνεται το υψόμετρο, δηλαδή το τμήμα του δρόμου που μελετήσαμε είναι ανηφορικό από Πεντέλη προς Νέα Μάκρη και κατηφορικό στην αντίθετη διαδρομή. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία βαρυτική ανωμαλία που να μας ωθεί προς τα πάνω. Αυτό που μας ωθεί είναι η συνιστώσα του βάρους κατά τη διεύθυνση της κίνησής μας σε έναν ελαφρά κατηφορικό δρόμο! Αν υπήρχε βαρυτική ανωμαλία η κλίση της ευθείας θα ήταν αρνητική.

Το αποτέλεσμα του συσχετισμού θέσης d και υψομέτρου h-hB μπορούμε επίσης να το ποσοτικοποιήσουμε υπολογίζοντας το συντελεστή συσχέτισης των δύο αυτών μεγεθών. Το αποτέλεσμα είναι 0.8438. Το θετικό πρόσημο του συντελεστή και η μεγάλη τιμή του (η μέγιστη τιμή του είναι η μονάδα) μας οδηγεί ξανά στο ίδιο συμπέρασμα: απόσταση d και υψόμετρο h-hB είναι θετικά συσχετισμένα, δηλαδή αυξανομένης της απόστασης από το σημείο Α αυξάνεται το υψόμετρο. 

Διαδικασία 2: μετασχηματισμός Fourier και ανάλυση συχνοτήτων
Τα αποτελέσματα της διαδικασίας 1 είναι ολοκάθαρα. Παρόλα αυτά, για λόγους πληρότητας, ας εφαρμόσουμε και τη μέθοδο αυτή για να επιβεβαιώσουμε τα αποτελέσματά μας. Αρχικά λοιπόν κάνουμε ένα μετασχηματισμό Fourier στην καμπύλη d(t). Το αποτέλεσμα για το πλάτος φαίνεται στο ακόλουθο σχήμα.
Η εμφανής κορυφή αντιστοιχεί στη σχεδόν περιοδικότητα της καμπύλης d(t). Οι συχνότητες που αντιστοιχούν στη μεταβολή της καμπύλης d(t) βρίσκονται περίπου μεταξύ των τιμών f1=0.05738 καιf2=0.15984. Στη συνέχεια, μετασχηματίζουμε κατά Fourier την καμπύλη του υψομέτρου h(t). Στο μετασχηματισμένο υψόμετρο στο χώρο των συχνοτήτων, κρατάμε μόνο ότι υπάρχει μεταξύ των f1 και f2και αντιστρέφουμε το μετασχηματισμό. Αυτό που προκύπτει είναι κάτι σαν το h-hB με τη διαφορά ότι ενδέχεται να περιέχει κι άλλες συχνότητες που αντιστοιχούν στο υπόβαθρο. Επειδή όμως το υπόβαθρο είναι καταφανώς μη περιοδικό, θα έχει συνεχές φάσμα και η συνεισφορά του στο επίμαχο διάστημα συχνοτήτων θα είμαι μικρή. Το αποτέλεσμα λοιπόν που παίρνουμε αντιστρέφοντας το μετασχηματισμό (ας το πούμε h1) φαίνεται στο ακόλουθο σχήμα.
Το σήμα που εικονίζεται παραπάνω μπορούμε να το επεξεργαστούμε όπως το h-hB στην προηγούμενη διαδικασία. Παριστώντας τα σημεία στο επίπεδο d - h1 και κάνοντας προσαρμογή με ευθεία ελαχίστων τετραγώνων παίρνουμε το αποτέλεσμα που εικονίζεται στο ακόλουθο σχήμα.
Τα αποτελέσματα είναι και πάλι καθαρά: η κλίση της ευθείας είναι θετική και επομένως τα μεγέθη d και h1 είναι θετικά συσχετισμένα. Η κλίση υπολογίζεται στην τιμή 1281.19 με ένα σφάλμα 65.29. Το θετικό συσχετισμό των d και h1 μπορούμε να τον διαπιστώσουμε και με τον υπολογισμό του συντελεστή συσχέτισης: αυτός υπολογίζεται στην τιμή 0.7836. Η τιμή αυτή υποδηλώνει έντονο θετικό συσχετισμό των μεγεθών.

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν καταλήγουμε (με δύο μεθόδους επεξεργασίας του σήματος του GPS) στο ασφαλές συμπέρασμα ότι το τμήμα του δρόμου που μελετήσαμε είναι ανηφορικό από Παλαιά Πεντέλη προς Νέα Μάκρη και κατηφορικό από Νέα Μάκρη προς Πεντέλη. Επομένως, δε υπάρχει καμία βαρυτική ανωμαλία που έχει ως αποτέλεσμα να μας "παίρνει η ανηφόρα" από το σημείο που πήραμε τις φωτογραφίες που φαίνονται στην αρχή της ανάρτησης. Ο δρόμος είναι -έστω και ελαφρά- κατηφορικός και τα μάτια μας μας ξεγελούν. Το φαινόμενο οφείλεται καθαρά σε οπτική απάτη. Για την οπτική απάτη πιθανότατα ευθύνεται η κλίση της πλαγιάς στα δεξιά ή/και διαγράμμιση του δρόμου. Επιπλέον πιθανώς σε αυτό να συμβάλλει και το γεγονός ότι στο τέλος υπάρχει πράγματι ανηφόρα (παρατηρήστε το δρόμο στο βάθος που ανεβαίνει καθώς στρίβει δεξιά) που "προκαταλαμβάνει" τον εγκέφαλό μας, ο οποίος εύκολα μπορεί να εξαπατηθεί, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.




Οι συνήθεις τοπογραφικές μέθοδοι μπορούν να αμφισβητηθούν εφόσον υπάρχει αμφιβολία για την κατεύθυνση της κατακορύφου και την ένταση του βαρυτικού πεδίου, το ίδιο μετρήσεις με δορυφόρους χαμηλής τροχιάς. Αντίθετα το GPS στα 20000 km δεν μπορεί να επηρεαστεί από τοπικά φαινόμενα.

Χρησιμοποιήσαμε ένα Garmin GPS-12, από τους πρώτους δωδεκακάναλους δέκτες. Δεν κάναμε αναλυτική μέτρηση ούτε καταγραφή στοιχείων. Απλώς οδηγήσαμε πολύ αργά παρακολουθώντας το GPS και ήταν προφανές από τα υψόμετρα που έδειχνε το GPS ότι κατηφορίζαμε. Ας πούμε ότι το φιλτράραμε στο μυαλό μας.

Κυριακή 19 Ιουνίου 2016

ΤΕΡΜΑ ΤΑ ΒΕΝΖΙΝΟΚΙΝΗΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

Kαι ενώ το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών εξακολουθεί να ψάχνει απαντήσεις στο ερώτημα κατά πόσο η αλλαγή του κλίματος είναι πραγματική, ηγέτες από τέσσερα πολιτικά κόμματα της Νορβηγίας έχουν φθάσει σε προκαταρκτική συμφωνία για τον τερματισμό της εξάρτησης της χώρας από τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα.

Η Νορβηγία ετοιμάζει ένα νομοσχέδιο που θα απαγορεύει ουσιαστικά την πώληση των μη ηλεκτρικών οχημάτων, το οποίο δρομολογείται να εφαρμοστεί το 2025. Μέχρι τότε στους νορβηγικούς δρόμους θα κυκλοφορούν κανονικά τα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα.
Αντ ‘αυτού, η Νορβηγία είναι πιθανό να επενδύσει στην κατασκευή συμβατών δρόμων και χώρων στάθμευσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Στη χώρα ήδη κυκλοφορεί στους δρόμους το μεγαλύτερο ποσοστό ηλεκτρικών οχημάτων που αγγίζει το 24%.
Αν και το νομοσχέδιο βρίσκεται ακόμη στα σκαριά, ένας ιδεαλιστής επιχειρηματίας αναφέρει ότι η στροφή προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποτελέσει ένα γιγάντιο βήμα προς τα μπροστά για την ανθρωπότητα.
Ο CEO της Tesla, Elon Musk έγραψε στο Twitter, “Μόλις άκουσα ότι η Νορβηγία το 2025 θα απαγορεύσει τις πωλήσεις νέων αυτοκινήτων που κινούνται με καύσιμα. Τι εκπληκτική χώρα!!”
Συνεπαρμένος από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ο Μusk υποστηρίζει ότι είναι πιθανό, το μοντέλο S της Τesla, που φέρεται να είναι το Νο1 σε πωλήσεις αυτοκινήτων στη Νορβηγία, να επιλλέγεται από τους Νορβηγούς επειδή είναι ηλεκτροκίνητο και καλύπτει τις περιβαλλοντικές τους ανησυχίες.
Η Independent ανέφερε το Σάββατο ότι πρόσφατα η Νορβηγία έγινε η πρώτη χώρα, που δεσμεύτηκε για μηδενική αποψίλωση των δασών και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη διατήρηση των τροπικών δασών, καθώς δρομολογεί προγράμματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα για τις δασικές κοινότητες σε ολόκληρο τον κόσμο.

Παρασκευή 17 Ιουνίου 2016

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΤΑ ΑΔΕΡΦΕΣ

Οι «επτά αδελφές» ήταν ένας όρος που επινοήθηκε για να περιγράψει την κοινοπραξία από τις επτά εταιρείες πετρελαίου που κυριάρχησαν στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 έως το 1970.

Πριν από την πετρελαϊκή κρίση του 1973, ήλεγχαν το 85% των αποθεμάτων πετρελαίου στον κόσμο, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες η κυριαρχία τους έχει μειωθεί. Μετά από μετασχηματισμούς και συγχωνεύσεις, η ομάδα αποτελείται σήμερα από την ΒΡ, την Chevron, την Shell και την ExxonMobil.

Η επιρροή τους είναι αισθητά λιγότερη, μια που πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει ο ΟΠΕΚ και οι κρατικές εταιρείες των οικονομιών που αξιοποιούν το πετρέλαιο στο έδαφος τους.

Η δεύτερη μεγαλύτερη

Η Chevron (CVX) είναι η δεύτερη σε μέγεθος εταιρεία, από το πάλαι ποτέ πανίσχυρο καρτέλ, μετά την ExxonMobil. Έχει 200 δισεκατομμύρια κεφαλαιοποίηση, δηλαδή όσο το ΑΕΠ ολόκληρης της Ελλάδας.

Η ιστορία της ξεκινάει το 1879. Στην αρχή ονομάστηκε Pacific Coast Oil, αργότερα έγινε Standard Oil και στη συνέχεια Chevron. Το 1984, μετά την απόκτηση της Gulf Oil Corporation, την μεγαλύτερη συγχώνευση μέχρι τότε στην ιστορία των ΗΠΑ, σχεδόν διπλασίασε τα αποθέματα αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Στο οικογενειακό δέντρο βρίσκεται και μια άλλη εταιρεία του Τέξας, που ιδρύθηκε το 1901 και αργότερα έγινε γνωστή με το όνομα Texaco. Το 2001, οι δύο εταιρείες συγχωνεύθηκαν. Αργότερα με την εξαγορά της Unocal Corporation το 2005, για 18 δισεκατομμύρια, η σημερινή Chevron θεωρείται η πέμπτη εταιρία στον κόσμο, στον χώρο της ενέργειας.

Το 2013, η μέση παραγωγή της ήταν ισοδύναμη με 2,6 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ανά ημέρα.

Δραστηριότητα
Η εταιρεία έχει παρουσία σε περισσότερες από 180 χώρες, και ασχολείται με κάθε πτυχή της βιομηχανίας ενέργειας. Χωρίζει τις δραστηριότητές της σε δύο κύριους τομείς: Upstream (ανακάλυψη και εξόρυξη κοιτασμάτων) και Downstream (διύλιση και τελική διανομή).

Upstream
Με αφετηρία την φετινή χρονιά, μια σειρά από σημαντικά σχέδια αρχίζουν να πραγματοποιούνται. Περιλαμβάνουν τρία έργα στον Κόλπο του Μεξικού, τα οποία θα ξεκινήσουν την παραγωγή μέχρι τα μέσα του 2015. Δύο έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην  Αυστραλία, που καταστούν την Chevron μεγάλη δύναμη στην περιοχή του Ειρηνικού. Επίσης εξορύξεις σε φυσικό αέριο από σχιστόλιθο, θα πραγματοποιηθούν στο Τέξας.

Το συνδυασμένο αποτέλεσμα αυτών των έργων, θα ωθήσει την ανάπτυξη της παραγωγής περίπου 5% ετησίως, ενισχύοντας τα οικονομικά μεγέθη σε μακροπρόθεσμη βάση.

Downstream 
Από ιδιόκτητα ή συνεργαζόμενα διυλιστήρια, η εταιρεία έχει την ικανότητα να επεξεργάζεται περίπου 2 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου την ημέρα. Έχει 17.000 σημεία λιανικής πώλησης σε όλο τον κόσμο, κάτω από τις φίρμες Chevron, Texaco, και Caltex.

Είναι ο υπ ΄αριθμόν ένα προμηθευτής καυσίμων των αεροσκαφών στις Ηνωμένες Πολιτείες και η τρίτη σε όλο τον κόσμο.

Διαθέτει επίσης 11.600 μίλια αγωγών σε όλο τον κόσμο. Η κοινοπραξία με την ConocoPhillips δημιούργησε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες χημικών του κόσμου, την Chevron Phillips.

Εναλλακτικές πηγές ενέργειας 
Ακόμα κι αν το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων της Chevron εξαρτάται από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εταιρεία επικεντρώνεται επίσης στην ανάπτυξη των εναλλακτικών ενεργειακών λύσεων.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, έχει κάνει στρατηγικές επενδύσεις στη γεωθερμική και  ηλιακή ενέργεια, καθώς και σε άλλες πηγές ενέργειας, όπως η επεξεργασία λυμάτων.

Γενικότερα, η εταιρεία φαίνεται να έχει τεχνολογική υπεροχή έναντι του ανταγωνισμού, κάτι που βοηθάει στον τομέα εξερεύνησης και εξόρυξης σε θάλασσες με μεγάλο βάθος, αλλά και άλλα δύσκολα περιβάλλοντα.

Οι προοπτικές του πετρελαίου
Η καθίζηση της τιμής του πετρελαίου βρήκε απροετοίμαστες ακόμα και μεγάλες εταιρείες του χώρου που είχαν επενδύσει δισεκατομμύρια, υπολογίζοντας πως η τιμή του μαύρου χρυσού θα παγιοποιηθεί πάνω από τα 100 δολάρια. Αιφνιδιάστηκαν παρά το πλεονέκτημα που είχαν από την εμπειρία τους και τις διασυνδέσεις τους στην αγορά.



Η πορεία της τιμής του πετρελαίου, είναι μια γιγάντια σκακιέρα από μπερδεμένα συμφέροντα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιόδου που ζούμε, είναι το γεγονός πως η διάθεση του είναι πιο εύκολη παρά ποτέ. Αν κάποιος μειώσει την παραγωγή, υπάρχει κάποιος άλλος να πάρει την θέση του. Εάν η ζήτηση πετρελαίου παραμείνει υποτονική, οι τιμές θα σταθεροποιηθούν χαμηλά.

Όμως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει πιθανές εκπλήξεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν την τιμή του ορυκτού. Η Σαουδική Αραβία ίσως αποφασίσει ξαφνικά να μειώσει την παραγωγή. Μια πολεμική σύγκρουση μπορεί να ξεσπάσει και πάλι σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Η οικονομία της Κίνας ίσως αρχίσει να αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς ξανά. Η πολιτική πιστωτικής επέκτασης από πλευράς Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη των χωρών της ευρωζώνης.

Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας, πως η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών τιμών, αν και μεσοπρόθεσμα ευνοεί την οικονομική δραστηριότητα, ενέχει ένα σοβαρό κίνδυνο: των χρεοκοπιών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων. Είτε από κράτη είτε από μεγάλες επενδύσεις του πετρελαϊκού κλάδου, οι οποίες δύσκολα θα μπορούσαν να απορροφηθούν από το τραπεζικό σύστημα και τα χρηματιστήρια.

Οικονομικά δεδομένα
Σε δύναμη παραγωγής, σε γεωγραφική και τεχνολογική ποικιλομορφία, λίγες εταιρείες υπερβαίνουν την Chevron. Επιπλέον κατέχει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο σήμα με πιστούς πελάτες.

Η επενδυτική επιλογή της Chevron μπορεί να φαίνεται παράδοξη, με δεδομένο το εξαιρετικά αρνητικό κλίμα που επικρατεί στις τιμές του πετρελαίου. Δεν παύει όμως να είναι ένα blue chip με παγκόσμια εμβέλεια, εύρωστη οικονομικά, με μια ιδιαίτερα ελκυστική μερισματική απόδοση, κοντά στο 4%.

Η Chevron καταβάλει συνεχώς μέρισμα από το 1912.  Μάλιστα από το 1988, το αυξάνει σε ετήσια βάση. Η αύξηση του μερίσματος έχει κατά μέσο όρο περίπου 9% κατά τα τελευταία 5 χρόνια.

Κατέχει έναν από τους υγιέστερους ισολογισμούς στον κλάδο της, παρόλο που η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών του πετρελαίου, έχει επηρεάσει αρνητικά τα κέρδη του ομίλου. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως έχει σχεδόν 15 δισεκατομμύρια σε μετρητά.

* Η ανάλυση της παραπάνω μετοχής δίνεται σαν ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ για τις επενδυτικές επιλογές που υπάρχουν στο αμερικάνικο χρηματιστήριο. Η επιλογή της σωστής εταιρίας είναι μόνο η μισή προϋπόθεση για την επιτυχία. Η άλλη μισή είναι η χρονική περίοδος που θα πρέπει να τοποθετηθούμε.

** Ο Βασίλης Παζόπουλος 

Πέμπτη 16 Ιουνίου 2016

H δέσμευση του CO2 λύση για το Κλίμα; Τι είναι οι τεχνολογίες CCS και CCU

Φυλακίζουν σε πορώδη πετρώματα βαθιά στο υπέδαφος το διοξείδιο του άνθρακα που παράγουν βιομηχανικές και ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες.

Τα συστήματα Δέσμευσης και Αποθήκευσης Άνθρακα (Carbon Capture and Storage-CCS) 

Το πρόβλημα είναι ότι αυτή τη στιγμή πρόκειται για μια λύση ενεργοβόρο και οικονομικά μη βιώσιμη.ημονικές προσπάθειες απομάκρυνσης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα εστιάζουν στα συστήματαΔέσμευσης και Χρήσης Άνθρακα(Carbon Capture and Utilisation-CCU), τα οποία χρησιμοποιούν το διοξείδιο του άνθρακα ως πρώτη ύλη για την παραγωγή καυσίμων, χημικών και άλλων βιομηχανικών προϊόντων.

—Τι είναι η δέσμευση του άνθρακα
Η διπλή πρόκληση της περιβαλλοντικής και οικονομικής βιωσιμότητας αποδείχτηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο για τα συστήματα CCS. Οι απότομες αυξομειώσεις της θερμοκρασίας κατά την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα και την απελευθέρωσή του μέσα από τους διαλύτες που χρησιμοποιούνται κατά τη δέσμευσή του αυξάνουν την κατανάλωση καυσίμου μιας μονάδας κατά 20% ως 30%.
Το παράδειγμα του πρώτου συστήματος CCS μεγάλης κλίμακας που ενσωματώθηκε σε μια ηλεκτροπαραγωγική μονάδα άνθρακα στον Καναδά είναι αρκετά εύγλωττο: το έργο χρηματοδοτήθηκε με 1,2 δισ. δολάρια από κρατικά κεφάλαια.
Η ηλεκτροπαραγωγική μονάδα ορυκτών καυσίμων Boundary Dam της SaskPower στην Αλμπέρτα του Καναδά ξεκίνησε να λειτουργεί τον προηγούμενο Οκτώβριο. Παράγει ηλεκτρική ενέργεια για 100.000 κατοικίες δεσμεύοντας παράλληλα διοξείδιο του άνθρακα το οποίο επαναχρησιμοποιείται στις εξορυκτικές δραστηριότητες.
Αναλυτικότερα, το Boundary Dam δεσμεύει το 90% των εκπομπών CO2 από τα φουγάρα του και τα χρησιμοποιεί για την εξόρυξη πετρελαίου από τα παρακείμενα πηγάδια.
Σύμφωνα με τη SaskPower κάθε χρόνο θα δεσμεύονται ένα εκατομμύριο μετρικοί τόνοι άνθρακα, όγκος ισοδύναμος με την απομάκρυνση 200.000 αυτοκινήτων από τους δρόμους και κατά 65% χαμηλότερος από αυτόν που εκπέμπει μια καινούργια μονάδα φυσικού αερίου αντίστοιχης ισχύος.
Ωστόσο, τα πολύ υψηλά κόστη κατασκευής και οι μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές των καυσίμων συνθέτουν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας για την ομαλή ανάπτυξη της τεχνολογίας και την προσέλκυση ιδιωτικών και κρατικών επενδυτικών κεφαλαίων.
Για παράδειγμα, η ηλεκτροπαραγωγική μονάδα Drax στο Βόρειο Γιόρκσαϊρ της Αγγλίας ακύρωσε ένα επενδυτικό σχέδιο ύψους 1 δισ. στερλινών για την εγκατάσταση ενός συστήματος CCS τον Σεπτέμβριο του 2015 λίγο μετά την κατάργηση των φοροαπαλλαγών για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας.
Σε κάθε περίπτωση, κάθε τεχνολογία που εξαρτάται εξολοκλήρου από κρατικές ενισχύσεις σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα αποδειχθεί οικονομικά μη βιώσιμη, όχι μόνο διότι υπόκειται στον κίνδυνο της αλλαγής πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος (όπως συνέβη με τις ΑΠΕ στην Ελλάδα).
Τα παραπάνω αποδεικνύουν περίτρανα ότι η επιτυχία ή η αποτυχία των τεχνολογιών εξαρτώνται λιγότερο από την καινοτομία και περισσότερο από τις οικονομικές συνθήκες.
—Η λύση CCU
Ένας από τους λόγους που η τεχνολογία CCU μοιάζει ελκυστικότερη επιλογή είναι το ότι τα προϊόντα που παράγει αποσβαίνουν μέρος του κόστους που συνεπάγεται η δέσμευση άνθρακα.
Η χημική βιομηχανία ήδη καταναλώνει περίπου 200 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο με τον μεγαλύτερο όγκο να αναμειγνύεται με αμμωνία για την παρασκευή ουρίας.
Όμως, το διοξείδιο του άνθρακα κείται στον πυθμένα ενός εξαιρετικά βαθιού θερμοδυναμικού πηγαδιού με συνέπεια η ανάσυρσή του να είναι μια πολύ ενεργοβόρα υπόθεση.
Η απλή μετατροπή του σε ένα προϊόν με αξία δεν συμβάλλει ιδιαίτερα στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής εάν συνεπάγεται επιπλέον εκπομπές ρύπων από την υψηλή κατανάλωση ενέργειας.
Το μεγάλο μειονέκτημα της λύσης CCU είναι ότι πολλά από τα τελικά προϊόντα της τελικά επιστρέφουν ως διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είτε ως καύσιμα που καίγονταιείτε ως πλαστικά που αποσυντίθενται.
Συμπερασματικά, η τεχνολογία CCU δεν μπορεί να αναστρέψει την κλιματική αλλαγή από μόνη της, αλλά σίγουρα μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη βελτιωμένων συστημάτων δέσμευσης άνθρακα.
—Καινοτομίες
Η χημεία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην τεχνολογία CCU, αλλά μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί διόλου ευκαταφρόνητες επιτυχίες.
Η εταιρεία Covestro (πρώην Bayer MaterialScience) έχει αναπτύξει έναν καινοτόμο καταλύτη από ψευδάργυρο για να συνδυάσει το διοξείδιο του άνθρακα και το εποξυπροπάνιο σε πολυόλες, υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή αφρών πολυουρεθάνης.
Μια ανάλυση του κύκλου ζωής έδειξε ότι η διαδικασία μειώνει τις εκπομπές ρύπων κατά 19% συγκριτικά με τις συμβατικές διαδικασίες και καταναλώνει 16% λιγότερα ορυκτά καύσιμα, ποσοστά καθόλου ευκαταφρόνητα σε έναν κλάδο όπου και η τελευταία ποσοστιαία μονάδα μετράει.
Στο Κεμπέκ του Καναδά, η δέσμευση του άνθρακα γίνεται με οδηγό τη βιολογία και όχι τη χημεία. Εκεί, η εταιρεία CO2 Solutions χρησιμοποιεί ένα πολύ ισχυρό ένζυμο καρβονικής ανυδράσης για να δεσμεύει δέκα τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως σε απλό υδατικό ανθρακικό κάλιο. Η συνεργασία επιστημόνων διαφορετικών κλάδων -βιολόγων, χημικών και χημικών μηχανικών θεωρείται απαραίτητη για την ανάπτυξη οικονομικά βιώσιμων τεχνολογιών CCU.
Την πρώτη μεγάλη μονάδα δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα απευθείας από την ατμόσφαιρα αναπτύσσει η Climeworks AG,μια ελβετική «επιχείρηση έντασης γνώσης».
Η εταιρεία υποστηρίζει ότι η μονάδα που θα εγκατασταθεί το Χίνβιλ, κοντά στη Ζυρίχη της Ελβετίας, θα μπορεί να δεσμεύει περίπου 900 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα κάθε χρόνο.
Οι ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που θα συγκεντρώνει η μονάδα θα πωλούνται σε ένα κοντινό θερμοκήπιο που θα μπορέσει να αυξήσει την παραγωγή μαρουλιών κατά 20%.
Η τεχνολογία βασίζεται σε ένα καινοτόμο φίλτρο που παγιδεύει με χημικό τρόπο το διοξείδιο του άνθρακα στην επιφάνειά του. Ο δεσμευμένος άνθρακας απελευθερώνεται ωςαέριο διοξειδίου του άνθρακα υψηλής καθαρότηταςκατόπιν της θέρμανσης του φίλτρου στους 100 βαθμούς Κελσίου, διαδικασία που επιτρέπει τη χρήση του φίλτρου για αρκετές φορές.
Σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, η εταιρεία σχεδιάζει να προμηθεύσει το διοξείδιο του άνθρακα σεβιομηχανίες παραγωγής αεριούχων ποτών.
Απώτερη φιλοδοξία της Climeworks είναι η τεχνολογία της να χρησιμοποιηθεί ως μέσο αποθήκευσης ανανεώσιμης ενέργειας υπό τη μορφή ενός κλιματικά ουδέτερου συνθετικού καυσίμου που θα παράγεται από ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα, νερό και καθαρή ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ.
Εν κατακλείδι, οι τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα έχουν πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουν προτού αναδειχθούν σε οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη λύση.
econews

Το διοξείδιο του άνθρακα γίνεται πέτρα με τεχνολογική καινοτομία


Διοξείδιο του άνθρακα απομακρύνεται από την ατμόσφαιρα και αντλείται βαθιά στο υπέδαφος όπου μετατρέπεται ταχύτατα σε πέτρα. Αυτή  είναι η καινοτομία που εφαρμόζουν επιστήμονες και μηχανικοί για να μειώσουν το κλιματικό αποτύπωμα ενός μεγάλου σταθμού γεωθερμικής ηλεκτροπαραγωγής στην Ισλανδία.

Το καινοτόμο, μοναδικό στον κόσμο, έργο υπόσχεται μια φθηνότερη και ασφαλέστερη λύση ταφής του διοξειδίου του άνθρακα στο υπέδαφος απ” όπου δεν μπορεί να θερμάνει την ατμόσφαιρα της Γης.

—Το CO2 μετατρέπεται σε πέτρωμα στην Ισλανδία

Η νέα τεχνολογία που δοκιμάστηκε στην Ισλανδία προβλέπει την άντληση διοξειδίου του άνθρακα στα ηφαιστειακά πετρώματα και την επιτάχυνση μιας φυσικής διαδικασίας όπου οιβασάλτες αντιδρούν με το αέριο CO2 για να σχηματίσουν ανθρακικά μεταλλεύματα που συνθέτουν τα ασβεστολιθικά πετρώματα.

Αυτό που εξέπληξε τη διεθνή επιστημονική ομάδα που διενήργησε τις δοκιμές είναι η ταχύτητα μετατροπής του αερίου διοξειδίου του άνθρακα σε δύο μόλις χρόνια έναντι εκατοντάδων χιλιάδων ετών που προέβλεπαν.

Τη σχετική έρευνα που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό «Science» υπογράφουν ερευνητές από τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ισλανδία με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή γεωμηχανικής, Γιούεργκ Μάτερ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον.

Το μεγάλο πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου CCS είναι ότι το διοξείδιο του άνθρακα μετατρέπεται σε πέτρωμα στο υπέδαφος και έτσι ούτε να διαρρεύσει στην ατμόσφαιρα ούτε να προκαλέσει υπόγεια έκρηξη μπορεί.

Το έργο στο ισλανδικό εργοστάσιο Χελισέϊντι, τη μεγαλύτερη γεωθερμική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής παγκοσμίως, που τροφοδοτεί την πρωτεύουσα Ρέϊκιαβικ έχει ήδη αναπτυχθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα και πλέον μπορεί να αποθηκεύσει με ασφάλεια 10.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Ο γεωθερμικός σταθμός αξιοποιεί τα θερμά ύδατα που ρέουν στο ηφαιστειακό υπέδαφος για να παραγάγει ηλεκτρισμό, αλλά κατά τη διαδικασία διαρρέουν στην επιφάνεια αέρια, μεταξύ των οποίων και διοξείδιο του άνθρακα. Η νέα τεχνολογία CCS με την ονομασία CarbFix επιστρέφει το διοξείδιο στο υπέδαφος και το «φυλακίζει» εκεί για πάντα, αφού το μετατρέπει σε ορυκτό.

Το πλέον διαδεδομένο αέριο του θερμοκηπίου διαλύεται σε νερό και διοχετεύεται σε ένα βαθύ φρέαρ κάτω από το εργοστάσιο. Ερχόμενο σε επαφή με τα βασαλτικά ηφαιστειακά πετρώματα σε βάθος 400 έως 800 μέτρων, μέσα από μια σειρά φυσικών γεωχημικών αντιδράσεων, μετατρέπεται σευπόλευκο ανθρακικό ορυκτό.

—Άφθονα βασαλτικά πετρώματα

Τα βασαλτικά πετρώματα είναι κοινά στον πλανήτη αφού από αυτά αποτελείται ο πυθμένας των ωκεανών, αλλά και το 10% των χερσαίων υπεδαφών.

«Μελλοντικά, θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία σε περιοχές με άφθονους βασάλτες οι οποίες δεν σπανίζουν» επισήμανε ο Μάρτιν Στουτ του Γεωπαρατηρητηρίου Λάμοντ-Ντόχερτι του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης.

«Από τους 220 τόνους διοξειδίου που διοχετεύσαμε στο υπέδαφος, ποσοστό από 95% έως 98% μετατράπηκε σε ορυκτό σε περίοδο μικρότερη των δύο ετών, δηλαδή εντυπωσιακά γρήγορα. Πρόκειται για μια μόνιμη καιπεριβαλλοντικά φιλική μέθοδο αποθήκευσης των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, η οποία διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξει ξανά διαρροή τους στην επιφάνεια» πρόσθεσε ο Μάτερ.

— Kόστος και τεχνικοί περιορισμοί της διαδικασίας

Υπάρχει όμως το ζήτημα του καθόλου αμελητέου κόστους της μεθόδου και οι μεγάλες ποσότητες νερού που απαιτεί, καθώς μόνο το 4% έως 5% του διαλύματος που διοχετεύεται στο υπέδαφος είναι διοξείδιο του άνθρακα. Για κάθε τόνο CO2 χρειάζονται περίπου 25 τόνοι νερού.

Ο Μάτερ όμως επισημαίνει ότι τέτοιες μονάδες θα μπορούσαν να κατασκευαστούν σε παράκτιες περιοχές αφού και το άφθονο νερό της θάλασσας μπορεί να «κάνει τη δουλειά».

Σημειώνεται ότι με τη διαδικασία θάβεται ακόμα ένα υποπροϊόν της γεωθερμικής ηλεκτροπαραγωγής, το υδρόθειο, αέριο στο οποίο οφείλεται η μυρωδιά «κλούβιου αβγού» (sic) στις ηφαιστειακές περιοχές.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι ότι η φύση εκδικείται κάθε είδους ανθρώπινης παρέμβασης: στο υπέδαφος υπάρχουν μικρόβια που «τρώνε» ανθρακικά ορυκτά, απελευθερώνονταςμεθάνιο, το ισχυρότερο αέριο του θερμοκηπίου.

Εάν αυτό το μεθάνιο απελευθερωνόταν στην ατμόσφαιρα θα μιλούσαμε για την απόλυτη καταστροφή.

econews

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2016

Η Elektronio κέρδισε το Energy Globe Ελλάδας Βραβείο έφερε στη Θεσσαλονίκη και ακόμη μία ομάδα, η Elektronio Handcrafted Vehicles με το το Εθνικό Βραβείο Energy Globe Ελλάδας 2016. H καινοτόμος start-up εταιρεία βραβεύτηκε για τους νέους τρόπους βιώσιμης κινητικότητας που προσφέρει, μέσω των υψηλής ποιότητας χειροποίητων τρίκυκλων ηλεκτρικών ποδηλάτων που κατασκευάζει...National Energy Globe Award Greece!

Σαλονικιώτικες επιχειρηματικές προτάσεις για βραβείο

Η BUBBLLZ ήταν μία από τις τρεις νικήτριες του Ηellenic Entrepreneurship Award - Αλλες τέσσερις πέρασαν στην τελική δεκάδα
Από δεξιά, Παναγιώτης Χατζηδάκης, Κωνστάντιος Μπατσιώλας και Γιώργος Θρασκιάς κατά την τελετή απονομής - Το βραβείο απένειμε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος
Της Σοφίας Χριστοφορίδου
Όταν από τις 1.100 συμμετοχές στην υψηλού επιπέδου διοργάνωση του Ελληνικού Βραβείου Επιχειρηματικότητας ξεχωρίζουν δέκα φιναλίστ και από αυτές οι μισές προέρχονται από τη Θεσσαλονίκη, τότε υπάρχει μια ισχυρή ένδειξη της δυναμικής που έχει το οικοσύστημα καινοτομίας της πόλης -πόσο μάλλον όταν μία από αυτές κερδίζει το ένα από τα τρία βραβεία.
Το Ελληνικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας θεσμοθετήθηκε το 2012 για την ενίσχυση έμπειρων και νέων επιχειρηματιών στην προσπάθεια υλοποίησης νέων επιχειρηματικών ιδεών μέσω της παροχής χρηματοδότησης, υπηρεσιών υποστήριξης αλλά και καθοδήγησης. Oι ένδεκα νικητές που είχαν προκύψει από τις προηγούμενες διοργανώσεις αλλά και οι τρεις που προέκυψαν την περασμένη εβδομάδα υποστηρίζονται με χρηματοδότηση (μόνο για φέτος ήταν 1,25 εκατ. ευρω), καθώς και δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες και καθοδήγηση (mentoring), προκειμένου να υλοποιήσουν τις επιχειρηματικές τους προτάσεις.
Μία από τις τρεις νικήτριες προτάσεις είναι της BUBBLLZ, που ιδρύθηκε το 2014 στη Θεσσαλονίκη. ««Η συμμετοχή μας στο Ελληνικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας και όλη η διαδικασία αξιολόγησης ήταν μια εκπληκτική εμπειρία που μας έκανε καλύτερους και μας ενέπνευσε περισσότερο. Το να είμαστε η μία από τις τρεις νικήτριες προτάσεις, μέσα από 1.100 επιχειρηματικά σχέδια, είναι μια μεγάλη επιβεβαίωση για το project, όταν μάλιστα η αξιολόγηση έγινε από αυτήν την κριτική επιτροπή. Για όλη αυτή την εμπειρία νιώθουμε ευγνωμοσύνη, αλλά και μεγάλη ευθύνη για τη συνέχεια. Ελπίζουμε να αναδείξουμε την εταιρεία, τη χώρα μας, αλλά και την πόλη της Θεσσαλονίκης» λέει στη «ΜτΚ» ο διευθύνων σύμβουλος της BUBBLLZ Κωνστάντιος Μπατσιώλας.
Το bubbllz είναι μια εφαρμογή για κινητές συσκευές, η οποία ανταμείβει τους χρήστες για τα social post, που κάνουν και παράλληλα μία web marketing πλατφόρμα, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε καταστήματα, επιχειρήσεις, brands να προβάλλουν προϊόντα και υπηρεσίες μέσω περιεχομένου που δημιουργούν οι χρήστες (User Generated Content) -πρόκειται δηλαδή για μία αμοιβαία επωφελή σχέση. Ο χρήστης βγάζει μέσα από το bubbllz μια φωτογραφία ή selfie με το προϊόν που αγοράζει και δημιουργείται ένας κωδικός επιβράβευσης. Η φωτογραφία ανεβαίνει στα social media και ο χρήστης επιβραβεύεται άμεσα με εκπτώσεις, κουπόνια, διαγωνισμούς, loyalty πόντους για μεταγενέστερες αγορές και ειδικές προσφορές. «Γύρω από αυτόν τον πυρήνα καλύπτονται όλα τα βήματα της αγοραστικής διαδικασίας, προσθέτοντας το social κομμάτι που είναι και το πιο διασκεδαστικό μέρος. Παράλληλα post και likes αποκτούν πραγματική αξία και για τους χρήστες και για τις επιχειρήσεις» εξηγεί ο κ. Μπατσιώλας.
«Στο δύσκολο ταξίδι της υλοποίησης, σημαντικότερο ρόλο ρόλο παίζει η ομάδα και είμαι πολύ περήφανος για αυτή. Την ομάδα αποτελούν ο Γιώργος Θρασκιάς COO της εταιρείας, με πάνω από 20 χρόνια εμπειρία στη δημιουργία λογισμικού, και ο Παναγιώτης Χατζηδάκης, συνιδρυτής της pinnatta με μεγάλη εμπειρία στο digital design και CCO της εταιρείας. Φυσικά υπάρχει και η ομάδα των προγραμματιστών, η οποία μέχρι τώρα έχει υλοποιήσει το πρώτο μέρος από τα χαρακτηριστικά της εφαρμογής που έχουμε σχεδιάσει» συμπληρώνει.
Αυτήν τη στιγμή η εφαρμογή βρίσκεται σε τελικά στάδια δοκιμών σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Έχει γίνει το τεχνολογικό proof of concept και πραγματοποιούμε διάφορα case studies σε διαφορετικές αγορές όπως η ένδυση, η εστίαση, ο τουρισμός κτλ. Θα ακολουθήσει πολύ σύντομα η πλήρης έκδοση με τις επιχειρήσεις και brands που θα είναι στην πλατφόρμα. Η αποδοχή από τον ελεγχόμενο αριθμό χρηστών και επιχειρήσεων είναι απόλυτα θετική. Το μεγαλύτερο μέρος του επάθλου θα κατανεμηθεί σε νέες θέσεις εργασίας υψηλού επιπέδου, που θα μείνουν και θα εργαστούν στην Ελλάδα σε ένα καινοτόμο προϊόν, ενώ στόχος της ομάδας είναι να επεκταθεί σε αναπτυγμένες αγορές του εξωτερικού. Σε αυτό θα συμβάλει και η επένδυση που πραγματοποιήθηκε στην εταιρεία πρόσφατα και θα ανακοινωθεί σύντομα.

Οι φιναλίστ από τη Θεσσαλονίκη
Από τις 1.100 συνολικά συμμετοχές, φέτος, στον τελικό προκρίθηκαν δέκα επιχειρηματικές προτάσεις, εκ των οποίων οι πέντε ήταν από ομάδες της Θεσσαλονίκης: οι ομάδες Athlenda και Bio2chp από το 2ο Thessmart InnoHub ΙΙ της ΑΖΚ, η Fieldscale των αποφοίτων του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ και η Carealia του ΕΚΕΤΑ/ΙΠΤΗΛ καθώς και η BUBBLLZ, που τελικά ήταν μία από τις τρεις εταιρείες που βραβεύτηκαν. «Η συμμετοχή των πέντε ομάδων στην τελική φάση του Hellenic Entrepreneurship Award καταδεικνύει τη δυναμική του οικοσυστήματος καινοτομίας της Θεσσαλονίκης», δήλωσε ο πρόεδρος της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας Παντελής Αγγελίδης.
01. Athlenda: Με κύριο σύνθημα το «tracking talents-creating legends», το Athlenda (www.athlenda.com) έχει ως βασικό σκοπό του τη βελτίωση της διαδικασίας επιλογής και ανάπτυξης αθλητών, πρωτίστως μέσα από την παροχή ίσων ευκαιριών σε αθλητές από διαφορετικά κοινωνικά, γεωγραφικά και οικονομικά υπόβαθρα. Πρόκειται για μία διεθνή διαδικτυακή πλατφόρμα που συνδυάζει τα χαρακτηριστικά των μηχανών scouting, με αυτά της κοινωνικής δικτύωσης και φέρνει κοντά αθλητές όλων των σπορ με ανθρώπους και οργανισμούς που μπορούν να παίξουν ένα θετικό ρόλο στην εξέλιξη της αθλητικής τους καριέρας. «Στόχος μας είναι η Athlenda να αποτελέσει μία θετική παρέμβαση στο χώρο του αθλητισμού και μέσα από αυτόν να δημιουργήσει συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης», δήλωσε η Ευγενία Ζαχαριάδου που μαζί με τους Λάζαρο Παπαδόπουλο, Μανώλη Τσαγκαρίδη και Νίκο Σφίγγο απαρτίζουν την ομάδα.
02. Bio2chp: Η Bio2chp (www.bio2chp.com) προσφέρει σε επιχειρήσεις με οργανικά απόβλητα μια γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος, σε μέγεθος εμπορευματοκιβωτίου, η οποία μετατρέπει τα υπολείμματα της διεργασίας τους σε ενέργεια για την κάλυψη των αναγκών τους σε τιμή πέντε φορές χαμηλότερη από το δίκτυο. Σε αντίθεση με τις υπάρχουσες τεχνολογίες, η BIO2CHP προσφέρει μείωση τόσο στο κόστος της ενέργειας όσο και στο κόστος διαχείρισης αποβλήτων, με περίοδο απόσβεσης επένδυσης μικρότερη από ενάμιση χρόνο. Έχει ήδη αναπτυχθεί ένα πρωτότυπο, το οποίο έχει λειτουργήσει για περισσότερες από 3.000 ώρες κάτω από ελεγχόμενες αλλά και βιομηχανικές συνθήκες. Την ομάδα απαρτίζουν οι Δημήτρης Μερτζής και Στέφανος Τσιακμάκης.
03. Carealia: Η Carealia (www.carealia.gr) αναπτύσσει συστήματα έξυπνης παρακολούθησης που βοηθούν στη φροντίδα της άνοιας σε σπίτια, κλινικές και οίκους ευγηρίας. Διασυνδεδεμένες συσκευές, όπως αισθητήρες στο χώρο και wearables, συνδυάζονται με ευφυείς αλγόριθμους και κλινικές γνώσεις, υποστηρίζοντας τους θεράποντες ιατρούς και νοσοκόμους να ανιχνεύσουν έγκυρα και με ακρίβεια συμπτώματα και μοτίβα συμπεριφοράς σχετικά με τη νόσο. Έτσι βρίσκονται σε θέση να σχεδιάσουν πιο αποδοτικές παρεμβάσεις, βελτιώνοντας την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας.«Το όραμά μας, εκτός από τη βελτίωση της φροντίδας της άνοιας, είναι και η δημιουργία θέσεων εργασίας και η ανάδειξη της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα», τόνισε το μέλος της ομάδας Θάνος Σταυρόπουλος. Μέλη της Carealia είναι επίσης οι Βιβή Ντριγκόγια, Γεώργιος Μεδίτσκος, Ιωάννης Κομπατσιάρης και Ιουλιέττα Λαζάρου.
04. Fieldscale: Το λογισμικό της Fieldscale (www.fieldscale.com) δίνει απαντήσεις σε βασικά θέματα που απασχολούν τους σχεδιαστές νέων προϊόντων τεχνολογίας και τους βοηθάει να σχεδιάσουν καλύτερα και πιο ασφαλή προϊόντα. Μέσω ενός νέου τρόπου προσομοίωσης του μοντέλου, η Fieldscale καταφέρνει να δώσει τα αποτελέσματα δέκα φορές πιο γρήγορα, μειώνοντας έτσι σημαντικά, τόσο το χρόνο σχεδιασμού όσο και το κόστος παραγωγής. «Θέλαμε από την αρχή να κάνουμε γνωστό στους νέους απόφοιτους των πανεπιστημίων ότι υπάρχει ακόμα επιλογή να μείνουν στην Ελλάδα, δουλεύοντας σε εταιρείες τεχνολογίας σαν τη Fieldscale και ήδη σε μεγάλο βαθμό το πετύχαμε», δήλωσε η Βάσω Καλαϊτζίδου, η οποία μαζί με τους Γιώργο Μπόντζιο, Γιώργο Μπουζιάνα και 12 ακόμα άτομα αποτελούν την ομάδα της Fieldscale.

Η Elektronio κέρδισε το Energy Globe Ελλάδας
Βραβείο έφερε στη Θεσσαλονίκη και ακόμη μία ομάδα, η Elektronio Handcrafted Vehicles με το το Εθνικό Βραβείο Energy Globe Ελλάδας 2016.
H καινοτόμος start-up εταιρεία βραβεύτηκε για τους νέους τρόπους βιώσιμης κινητικότητας που προσφέρει, μέσω των υψηλής ποιότητας χειροποίητων τρίκυκλων ηλεκτρικών ποδηλάτων που κατασκευάζει. «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για τη νέα διάκριση της Elektronio, γιατί αποτελεί μία επιβράβευση του οράματός μας για μία διαφορετική, βιώσιμη μετακίνηση στα αστικά κέντρα! Αξίζει να αναφέρουμε ότι το Energy Globe Foundation για πρώτη φορά επιβραβεύει ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα με το National Energy Globe Award Greece, οπότε συνεχίζουμε με σκληρή δουλειά και αφοσίωση για να μη διαψεύσουμε τις προσδοκίες τους» ανέφερε στη «ΜτΚ» η Άννα Χλιούρα, που μαζί με τον Παντελή Ζάρκο δημιούργησαν την Elektronio.
Τα βραβεία θεσμοθετήθηκαν το 1999 στην Αυστρία και πλέον θεωρούνται από τα πιο σημαντικά βραβεία παγκοσμίως. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος του ΟΗΕ στις 5 Ιουνίου όλοι οι νικητές των εθνικών βραβείων Energy Globe από περισσότερες από 170 χώρες, θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο της Εβδομάδας Παγκόσμιων Έργων Βέλτιστης Πρακτικής στην ιστοσελίδα www.energyglobe.info και μέσω ψηφοφορίας θα αναδειχθεί ο παγκόσμιος νικητής. Η καμπάνια της Energy Globe πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της UNESCO σε συνεργασία με το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον (UNEP) και τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNIDO).
Ο εμπορικός σύμβουλος της Αυστριακής Πρεσβείας Gerd Dueckelmann-Dublany με τους ιδρυτές της εταιρείας Άννα Χλιούρα και Παντελή Ζάρκο



Δημοσιεύτηκε στη “Μακεδονία της Κυριακής”  την Κυριακή 05 Ιουνίου 2016

Τετάρτη 8 Ιουνίου 2016

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ

Μια πρωτοποριακή ανεμογεννήτρια, ισχύος 30 kW, που παράγει ενέργεια και νερό ταυτόχρονα ανέπτυξε η εταιρεία Eole Water.

Ο αέρας εισέρχεται μέσω αεραγωγών στη «μύτη» της ανεμογεννήτριας και στη συνέχεια θερμαίνεται από μια γεννήτρια για την παραγωγή ατμού.

Ο ατμός περνά από έναν συμπιεστή που δημιουργεί υγρασία. Η υγρασία συμπυκνώνεται και συλλέγεται.

Το νερό που παράγεται αποστέλλεται μέσω αγωγών σε δεξαμενές αποθήκευσης, όπου περνά από φίλτρα και καθαρίζεται.

Η νέα τεχνολογία δοκιμάζεται στο Αμπού Ντάμπι από τον Οκτώβριο και παράγει 500 με 800λίτρα καθαρού νερού ημερησίως από τον αέρα της ερήμου.

Το γεγονός ότι παράγει μεγάλες ποσότητες νερού σε περιοχές που δεν έχουν πρόσβαση στο δίκτυο την καθιστά ιδανική για ερημικές τοποθεσίες ή περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές.